جراحی تنگی کانال نخاعی برای درمان درد و ناراحتی های ستون فقرات است. این درد معمولا تا قسمت های پائینی بدن باسن، پاها و گاهی در گردن احساس می شود. ستون فقرات یکی از بخش های مهم بدن در حفظ تعادل بدن است.
در ستون فقرات، جهت جلوگیری از ساییدگی مهره ها بین آنها غضروف قرار دارد.در اطراف مهره ها نیز رگ های عصبی وجود دارد. در اثر رشد بیش از حد غضروف ها و برخورد با رشته های عصبی درد و ناراحتی های ستون فقرات ایجاد می شود و باعث ایجاد تنگی مجرای نخاعی می شود. در ادامه درباره چیستی تنگی کانال نخاعی و روش های جراحی آن و… صحبت شده است. با ما باشید.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
ستون فقرات از مهره های ستون فقرات و غضروف بین مهره ها تشکیل شده است. به غضروف بین هر مهره در ستون فقرات، دیسک گفته می شود.
در کنار مهره ها رشته های عصبی ( نخاع) جهت انتقال دستورات مغز به قسمت های پایینی بدن وجود دارد. به فضایی که نخاع از آن عبور می کند، کانال نخاعی گفته می شود.
حال به دلایل مختلفی چون ژنتیک، افزایش سن، کار کشیدن زیاد از کمر و…، دیسک یا غضروف بین مهره ها بیش از حد رشد کرده و با رشته های عصبی یا نخاع برخورد کرده و درد و ناراحتی ایجاد می کنند. به این حالت تنگی کانال نخاعی گفته می شود.
متخصص مغز و اعصاب با توجه به میزان پیشرفت بیماری، نوع تنگی ابتدا با فیزیوتراپی، ماساژ، حرکت های ورزشی، تزریق استروئید یا داروهای خوراکی اقدام به درمان می کند . در صورت عدم نتیجه اقدام به جراحی تنگی کانال نخاعی می کند.
دلایل ایجاد تنگی کانال نخاعی:
- ژنتیک
- بیماری های روماتیسمی ومفصلی
- افزایش سن
- بیماری های مادرزادی
- انجام فعالیت های سنگین غیر اصولی
انواع جراحی تنگی مجرای نخاعی
هنگامی که روش های غیرجراحی برای درمان پاسخ نمی دهد، پزشک اقدام به جراحی می کند. در برخی شرایط بیماری آنقدر شدید است که پزشک از ابتدا اقدام به جراحی می کند. جراحی تنگی کانال نخاعی روش های متفاوتی دارد. انتخاب بهترین روش به علت ایجاد بیماری تنگی کانال نخاعی بستگی دارد. در ادامه انواع روش ها توضیح داده شده است.
لامینوتومی و فورامینوتومی
لامینوتومی و فورامینوتومی برای زمانیست که دیسک یا بخشی از برآمدگی های استخوان مهره ها به رشته عصبی یا نخاع فشار وارد کنند. در این عمل دهانه مجرای نخاعی را بزرگ تر می کنند تا رشته های عصبی به راحتی رد شوند. عمل لامیتونومی و فورامینوتومی به دو روش باز و بسته انجام می شوند.
لامینکتومی
به قسمت بالایی مهره های ستون فقرات لامینا گفته می شود. در عمل جراحی لامینکتومی جهت حدف فشار از روی نخاع، لامینا برداشته شده و تنگی مجرای نخاعی درمان می شود. این عمل با تجهیزات خاصی انجام می شود.
فیوژن ستون فقرات
گاهی یک یا چند مهره جابه جا شده و از جای خود خارج می شوند و تنگی کانال نخاعی ایجاد می کنند. در این حالت جراح مهره ها را در جای صحیحشان قرار داده و با استفاده از میله و پیچ ثبات می کنند. به این عمل، جراحی فیوژن ستون فقرات گفته می شود. میله و مهره ها در این عمل تا ابد در بدن می مانند.
دیسککتومی
گاهی دیسک یا غضروف بیرون زده به قدری بزرگ شده است که پزشک تصمیم به برش آن می گیرد. با برش قسمتی از آن که به کانال نخاعی فشار وارد می کند، رشته های عصبی آزادانه عبور کرده و تنگی کانال نخاعی رفع می شود. به این عمل دیسککتومی گفته می شود. این عمل میزان جراحت کمتری به بافت های سالم وارد می کند.
جراحی تثبیت برای مشکل تنگی مجرای نخاعی
در بعضی بیماران پس از عمل تنگی کانال نخاعی به جراحی تثبیت جهت حفظ و ثبات جای مهره ها نیاز دارند. در جراحی تثبیت یا از عمل فیوژن ستون فقرات یا عمل پیوند استخوان استفاده می شود. با مرور زمان استخوان های استفاده شده یا تجهیزات خارجی به استخوان های قدیمی جوش خورده و ثابت می شوند. به این فرآیند جوش نخاعی گفته می شود.
مدت زمان عمل تنگی مجرای نخاعی؟
مدت زمان جراحی تتگی کانال نخاعی به شرایط مختلفی چون شرایط بیمار، سن، میزان تنگی کانال، نوع عمل، سن و بیماری های زمینه ای و… بستگی دارد. اما بطور متوسط عمل آن 2 تا 3 ساعت طول می کشد.
نکاتی مهم که درباره عمل تنگی کانال نخاعی باید بدانید:
عمل تنگی مجرای نخاعی عوارضی احتمالی چون عفونت یا عدم بهبود جوش استخوان ها است. با رعایت دستور العمل های بعد عمل می توانید این عوارض را حداقل کنید.
مراقبت های بعد عمل از تنگی کانال نخاعی به نوع عمل و شرایط بیمار و… بستگی دارد؛ اما مهم ترین آن رعایت و داشتن رژیم تغذیه سالم است.
روند بهبودی این عمل به شدت بیماری و میزان تنگی کانال نخاعی بستگی دارد. بطور کلی روند بهبودی از یک هفته بعد تا 6 ماه پس از عمل است.
هزینه عمل به شرایط مختلفی چون سن بیمار، شدت بیماری، میزان مهارت و تجربه پزشک، نوع بیمارستان و… بستگی دارد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
در صورتی که درد شدیدی در کمر، قسمت های پایینی کمر، پا و باسن داشتید یا یکی از علائم زیر را به مدت طولانی داشتید:
- درد در ناحیه کمر
- درد و سوزش
- خواب رفتگی و سوزن سوزن شدن پاها
- گرفتگی یا اسپاسم عضلانی پا و کمر
- ضعف و ناتوانی در پاها
- نداشتن احساس در پا
نتیجه گیری:
جراحی تنگی نخاعی جهت کاهش فشار بر روی دیسک و غضروف بین مهره ها است.
تنگی مجرای نخاعی به دلیل فشار دیسک یا غضروف بین مهره ها بر روی رگ های عصبی ( نخاع) ایجاد می شود.
در صورتی تنگی کانال نخاعی با روش های غیر جراحی درمان نشود، باید با جراحی درمان شود.
برای جراحی تنگی کانال نخاعی روش های متفاوتی وجود دارد. روش عمل براساس شدت این عارضه و علت ایجاد آن انتخاب می شود.
جهت داشتن سوالاتی چون هزینه این عمل، مشاوره و معاینه توسط پزشک دکتر شهاب کمالی با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول جراحی تنگی کانال نخاعی
بله، تنگی کانال نخاعی قابل درمان است. روش درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد.
بله، تمرینات و فیزیوتراپی در کاهش علائم تنگی کانال نخاعی موثر و بهبود آن موثر است. برنامه تمرینی مناسب با مشاوره پزشک خود انجام دهید.
جراحی تنگی کانال نخاعی در موارد شدید و عدم درمان با روش های غیر جراحی ضروری است.
بله. با داشتن وزن طبیعی و نرمال، رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم و سالم زندگی کردن در کاهش خطر این عارضه موثر است.
