تومور مغزی بدخیم: علت، علائم و درمان آن

تومور مغزی بدخیم سرطان هستند و ممکن است به دلیل مختلفی همچون عوامل محیطی و ژنتیکی در افراد مختلف ایجاد شود. تومور مغزی بدخیم معمولا به سرعت رشد کرده و به بخش های سالم مغزحمله می کند.

این بیماری دارای علائم مختلفی بوده که بهتر است تمامی افراد این علائم را جدی بگیرند. از جمله علائم تومور مغزی بدخیم می‌توان به سردرد، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، مشکلات شناختی، مشکل در تعادل و… اشاره کرد. در صورتی که مشکلاتی که ذکر کردیم را در بدن خود مشاهده کردید، بهتر است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

پزشک می‌تواند با انجام معایناتی چون بیوپسی این بیماری را در شما تشخیص دهد.

در صورتی که فردی مبتلا به تومور مغزی باشد، روش‌های درمانی متنوعی برای او وجود دارند. از جمله این روش‌ها می‌توان از شیمی‌ درمانی، رادیوتراپی، جراحی و… نام برد. در این مقاله سعی داریم شما را با انواع تومور مغزی بدخیم، روش‌های درمان آن، روش تشخیص، دوران نقاهت و هر آن چه که لازم است در خصوص این بیماری بدانید، آشنا کنیم.

گریدهای تومور مغزی بدخیم

اندازه تومور های مغزی از خیلی کوچک تا خیلی بزرگ متغیر است.اغلب تومورهای بدخیم مغزی ایجاد شده از بافت گلیال هستند. بافت گلیال شامل سلول‌هایی است که از سلول‌های عصبی مغز پشتیبانی می‌کنند، نام تومورهایی که از این بافت ایجاد می‌شوند، گلیوما است.

تومور‌های ایجاد شده از گلیوم‌ها را می‌توان بیشتر از یک دیگر جدا کرد و تقسیم بندی ریزتری برای آنها قائل شد. به بیان واضح تر با توجه به سلول‌هایی که تومور‌های بدخیم را ایجاد می‌کنند، می‌توان انواع این تومور‌ها را به انواع مختلفی تقسیم بندی کرد.

انواع تومورها در بدن بسته به میزان رشد و محل قرارگیری آنها می‌توانند در ۴ درجه یا مرحله مختلفی قرار داشته باشند.

• تومور مغزی درجه 1 و 2 ، تومورهای غیر سرطانی (خوش خیم) هستند.  این توموهای به آرامی رشد می کنند.
• تومور مغزی درجه 3 و 4،  تومورهای سرطانی (بدخیم) هستند. رشد این تومورها بسیار سریع است.

تومورهای مغزی بدخیم در درجه بدخیمی 3 و 4 قرار دارند. این تومورها، از نوع سرطان پیشرونده هستند و  به سرعت در مغز و ستون فقرات پخش می شوند. بیماران مبتلا به این گریدهای تومور مغزی، باید پس از درمان نیز، تحت نظر متخصص مغز و اعصاب باشند؛ زیرا ممکن است این بیماری مجدد عود کند.

‌علائم تومور مغزی بدخیم

 تومور مغزی بدخیم دارای علائم و نشانه‌های مختلفی است که بهتر است در صورت مشاهده هر کدام از نشانه‌ها در بدن خود هر چه سریع‌تر به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. از جمله علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        سردردهای شدید و مداوم (تنش ها)

·        تهوع مداوم

·        حالت تهوع و استفراغ

·        خواب آلودگی

·        تغییرات ذهنی یا رفتاری، مانند مشکلات حافظه یا تغییر در شخصیت

·        ضعف پیشرونده یا فلج در یک طرف بدن

·        مشکلات بینایی یا مشکلات گفتاری

البته توجه داشته باشید که داشتن علائم بالا به طور قطع به این معنا نیست که شما مبتلا به تومور مغزی هستید. اما بهتر است برای اطمینان از صحت و سلامتی خود به پزشک مراجعه کنید.

علل بروز تومور مغزی بدخیم

 دلیل واضح و روشنی برای مبتلا شدن افراد به انواع سرطان‌ها و همچنین تومور مغزی بدخیم وجود ندارد. افراد ممکن است به دلایل ژنتیکی یا محیطی دچار تومور مغزی بدخیم شوند. از جمله سایر علل ایجاد این بیماری و عوامل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        ژنتیک و سابقه خانوادگی

·        قرار گرفتن در معرض برخی از تشعشعات خطرناک

·    مبتلا بودن به سایر بیماری های ژنتیکی و سرطانی از جمله:

• پستان
• روده بزرگ
• کلیه
• ریه
• پوست (ملانوم)

تشخیص تومور مغزی بدخیم

به منظور تشخیص تومور مغزی بدخیم و علائم آن لازم است به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. پزشک علاوه بر معاینه، از شما سوالات کلی در مورد سلامت کلی و سابقه سلامت خانوادگی خواهد کرد. 

معاینات پزشک شامل معاینه فیزیکی و معاینات عصبی می‌شوند. اگر پزشک در حین معاینه متوجه موردی مشکوک به تومور مغزی در شما باشد، ممکن است درخواست انجام چند آزمایش زیر را دهد:

·        مطالعات تصویر برداری مانند سی تی اسکن یا MRI برای دیدن تصاویر دقیق از مغز.

·        آنژیوگرافی یا MRA، که از رنگ و اشعه ایکس رگ‌های خونی در مغز برای جستجوی علائم تومور یا یک تومور استفاده می‌کند.

·        بررسی عروق خونی غیر طبیعی

·        بیوپسی یا نمونه برداری(در این روش نمونه بافت از مغز را بر می‌دارند و به آزمایشگاه می‌فرستند)

بیشتربخوانید:

درمان تومور مغزی بدخیم

درمان تومور بدخیم مغز با هدف حذف آن و تلاش برای جلوگیری از بازگشت آن صورت می‌گیرد. درمان تومور مغزی بدخیم به  گرید تومور مغزی، اندازه و محل آن بستگی دارد. جراحی تومور مغزی اولین روش درمان این بیماری است. اما پس از آن ممکن است بیمار به رادیوتراپی یا شیمی درمانی برای درمان ترکیبی نیاز داشته باشد.

تومور مغزی بدخیم ممکن است پس از درمان بازگردد و بیمار مبتلا به تومور مغزی ثانویه باشد. در این مرحله تخصص و مهارت متخصص مغز و اعصاب در جراحی و درمان این بیماری و افزایش طول عمر بیمار، تاثیر بسزایی دارد.

از جمله مهم‌ترین درمان‌ها بدین منظور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·         جراحی:

در جراحی قسمت کوچکی از جمجمه که شامل تومور باشد، برداشته می‌شود. معمولا جراحی پیش از انجام رادیوتراپی انجام می شود.

·        رادیوتراپی:

رادیوتراپی یکی از رایج‌ ترین درمان‌ها برای تومورهای بدخیم مغز است. در این روش پرتوهایی از یک دستگاه خارجی به منظور کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شوند.

·        شیمی درمانی:

اگر برای درمان و از بین بردن سلول‌های سرطانی از دارو استفاده شود، این روش را شیمی درمانی می‌نامند. داروها سلول‌های سرطانی و تومور بدخیم را هدف قرار می‌دهند اما متاسفانه ممکن است عوارضی را برای افراد به همراه داشته باشند.

·        داروهای مکمل:

برخی داروها به منظور کاهش و کنترل عوارض روش‌های درمان تومور بدخیم مغزی استفاده می‌شوند. برای مثال برخی روش‌ها منجر به ایجاد سردرد، تهوع یا استفراغ می‌شود. بنابراین داروهای مکمل می‌توانند در این راستا تاثیر گذار باشند.

زمان مراجعه به پزشک

پرسش برای افراد به وجود آید که بهترین زمان مراجعه به پزشک به منظور تشخیص و درمان تومور مغزی بدخیم چه زمانی است. در پاسخ به این سوال لازم است بیان کنیم زمانی که مشاهده کردید علائمی که در بالا ذکر کردیم، در شما نمایان و تثبیت شده‌اند، بهتر است هر چه سریع تر به منظور معاینه و انجام تست‌های غربالگری به پزشک متخصص مراجعه نمایید. 

توجه داشته باشید که مراجعه زود هنگام به منظور درمان انواع سرطان‌ها و همچنین تومور بدخیم مغزی می‌تواند تاثیر قابل توجهی در روند بهبودی شما داشته باشد‌. تومورها و سرطان‌ها از جمله بیماری‌هایی به حساب می‌آیند که در صورت مراجعه زود هنگام به پزشک قابل درمان هستند و عوارض و خطرات کمتری را برای افراد به وجود می‌آورند.  بنابراین هر چه زودتر به منظور درمان این بیماری به پزشک مراجعه کنید، نتایج بهتری دریافت خواهید کرد.

جراحی تومور مغزی بدخیم

جراحی تومور مغزی بدخیم روش اصلی درمان تومور مغزی است. در این روش بخش زیادی از بافت تومور از مغز برداشته می شود. تومورهای بدخیم و بزرگ به دلیل آنکه در نزدیکی نواحی حساس مغز قرار دارند، باید تا حدی برداشته شوند که به سایر بافت های مغز آسیب نرسانند.

جراحی تومور مغزی بدخیم با باز کردن استخوان جمجمه انجام می شود. در این حالت متخصص مغز و اعصاب نظارت بیشتری بر شبکه عصبی و ایمنی بیمار دارد و همچنین به جراح امکان بررسی اینکه تومور در کدام نقطه مهم قرار دارد، می دهد.

دوره نقاهت بعد از جراحی تومور مغزی بدخیم

در خصوص دوران نقاهت تومور مغزی بدخیم لازم است بداند که افرادی که اقدام به درمان این بیماری می‌کنند، ممکن است پس از درمان مشکلات پایداری را تجربه کنند. از جمله مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        تشنج کردن

·        مشکل در راه رفتن و تعادل

·        مشکل در گفتار

بنابراین بسیار حائز اهمیت خواهد بود که افراد در دوره نقاهت این بیماری و پس از درمان به منظور کاهش بروز عوارض فوق، موارد زیر را رعایت کنند. از جمله:

مراجعه به کاردرمانی یا فیزیوتراپی

داشتن یک رژیم غذایی سالم

ورزش کردن سبک به صورت منظم

عدم مصرف دخانیات و مشروبات الکلی

بیشتربخوانید:

نکات مهم درباره جراحی تومور مغزی بد خیم:

بعد از جراحی تومور مغزی بدخیم دوران نقاهت سختی را در پیش خواهید داشت و بهتر است با مراقبت‌های این دوران آشنایی کافی داشته باشید. برخی از مهم‌ ترین مراقبت‌ها در دوران نقاهت بعد از جراحی شامل موارد زیر می‌شوند:

·        تا یک تا دو هفته بعد از جراحی باید برای ویزیت به پزشک مراجعه کنید.

·        در صورت جذبی نبودن بخیه‌ها، باید بعد از ۱۰ الی ۱۲ روز برای کشیدن بخیه به پزشک مراجعه کنید.

·        جویدن غذا در این دوره ممکن است سبب ایجاد درد در شقیقه‌ها شود. به همین سبب بهتر است در دوران نقاهت غذاهای نرم و آبدار استفاده کنید.

·        پس از جراحی تومور مغزی بدخیم لازم است درمان‌های اضافی همچون شیمی درمانی و رادیوتراپی انجام دهید.

·        به منظور کاهش سردرد، تورم، خارش و درد در بدن می‌توانید از داروها و کمپرس سرد استفاده کنید.

نتیجه گیری

تومور مغزی بدخیم در هر سنی، با توجه به زمینه ژنتیکی در افراد ظاهر می شود.

بسیاری از افراد به دلایل مختلفی همچون ژنتیک عوامل محیطی یا پخش شدن سایر سرطان‌ها در بدن دچار تومور مغزی بدخیم می‌شوند.

تومور مغزی بدخیم با علائمی چون حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، مشکلات شناختی به طور مداوم، همراه است.

 توجه به این نشانه‌ها و مراجعه زودهنگام  به متخصص مغز و اعصاب بسیار در درمان این بیماری حائز اهمیت است.

یکی از روش‌های رایج برای تشخیص انواع سرطان‌ها و تومورهای سرطانی استفاده از بیوپسی است. بدین منظور  یک سوزن را از طریق سوراخ کوچکی که در جمجمه شما ایجاد کرده‌اند، وارد می‌کنند تا بتوانند نمونه برداری کرده و آن را به آزمایشگاه بفرستند.

متخصص مغز و اعصاب، براساس شدت و شدت اندازه تومور، بهترین روش درمانی را پیشنهاد می دهد.

جراحی تومور مغزی بدخیم اولین و اصلی ترین روش درمان تومور مغزی بدخیم است.

سوالات متداول تومور مغزی بدخیم